Wat goed dat je dit gelezen hebt! Deze zin bevat een bijzin met een werkwoordelijk gezegde. Het vreemde hiervan is dat je voor je gevoel waarschijnlijk net zo goed kan zeggen: Wat goed dat je dit hebt gelezen! De volgorde van de werkwoorden in de bijzin kan dus variëren. Nu rest alleen nog de vraag of dat mag. Of is een van die beide volgordes fout?
Waar bestaat een werkwoordelijk gezegde uit
Het werkwoordelijk gezegde bestaat uit een persoonsvorm en een voltooid deelwoord. Je kunt het voltooid deelwoord zowel voor als na de persoonsvorm plaatsen in de bijzin. Hier nog wat meer voorbeelden:
- In de televisiegids staat dat het programma morgen wordt uitgezonden.
- In de televisiegids staat dat het programma morgen uitgezonden wordt.
- Ik kom er nu pas achter dat mijn portemonnee is gestolen.
- Ik kom er nu pas achter dat mijn portemonnee gestolen is.
- Hij zag dat zijn zusje haar kamer nog niet had opgeruimd.
- Hij zag dat zijn zusje haar kamer nog niet opgeruimd had.
Aanbieding van De Schrijfdokter – Clickable e-book met eenvoudige uitleg over de 150 meest voorkomende taalproblemen in het Nederlands
Komt het voltooid deelwoord na de persoonsvorm, dan wordt dat de “rode volgorde” genoemd. Is het andersom, dan heb je het over de “groene volgorde”. Je zou kunnen zeggen: rood is fout, groen is goed. Toch is dat in dit geval niet zo. De volgordes hebben deze namen gekregen, omdat ze in het verleden in bepaalde taalgidsen en overzichten deze kleur kregen. Beide volgordes zijn namelijk mogelijk en correct.
Het feit dat beide volgordes correct zijn, wil nog niet zeggen dat ze ook door elkaar gebruikt kunnen worden. Er is zeker wel een bepaalde tendens in het gebruik te ontdekken. Zo wordt de rode volgorde voornamelijk gebruikt in de westelijke provincies. In de rest van ons land wordt voornamelijk gekozen voor de groene volgorde. In geschreven teksten zie je dat de constructie met persoonsvorm + voltooid deelwoord meer wordt gebruikt.
