Moet je noch nou één of twee keer in een zin zetten om het goed te doen? Het mooie is: het mag allebei. De volgende zinnen zijn beide correct en betekenen exact hetzelfde:
- Noch Sara, noch Sjors had gebruikgemaakt van de kortingsactie.
- Sara noch Sjors had gebruikgemaakt van de kortingsactie.
Een subtiel verschil
Toch is er wel een subtiel verschil in betekenis. In de eerste zin ligt de nadruk op het feit dat beide personen er geen gebruik van hebben gemaakt. In de tweede zin is die nadruk er minder en is het dus een algemenere zin. Een ander verschil is dat in beide zinnen het woord noch een andere functie heeft. Als je kijkt naar de zin met twee keer noch, dan kun je al zien dat het daar mogelijk is om nog meer nochs te gebruiken, bijvoorbeeld als er nog meer mensen zijn die geen gebruik maakten van de kortingsactie.
Eenmaal noch
In de zin met één noch is het een ander verhaal. Het wordt daar gebruikt als een voegwoord dat niet alleen twee delen van de zin verbindt, maar ook nog extra betekenis geeft. Het geeft een opsomming aan, maar maakt de zin ook nog eens ontkennend. Maar het is en blijft een lastig voegwoord. Dat zie je bijvoorbeeld in de volgende zin: Esther leest thrillers, detectives noch familieromans.
Aanbieding van De Schrijfdokter – Clickable e-book met eenvoudige uitleg over de 150 meest voorkomende taalproblemen in het Nederlands
Je ziet hier dat je pas aan het einde van de zin concludeert dat de thrillers en de detectives juist niet worden gelezen. Bij een grotere opsomming kan het dus duidelijker zijn om meerdere nochs te gebruiken. Het lastige daarbij is wel dat meerdere nochs ook extra nadruk leggen. Wil je niet dat die extra nadruk op deze manier wordt gelegd? Maak dan de zin ontkennend met geen of niet. Zo simpel kan het zijn.
Heb je nog vragen over deze taalkwestie? Stel ‘m dan gerust aan De Schrijfdokter. Ook als je een offerte wilt ontvangen, kun je ons gewoon via de mail benaderen. Wij hanteren de regels en richtlijnen van het Genootschap Onze Taal in Den Haag.
