Er zijn een aantal werkwoorden in het Nederlands die zich al een tijdje dusdanig aan het ontwikkelen zijn dat er twee vormen zijn ontstaan voor het vervoegen in de tweede persoon enkelvoud. Het gaat om kunnen, willen en zullen. De “nieuwe” vormen je kan, je wil en je zal zijn dan wel iets nieuwer dan de standaardvormen die uitgaan van stam + t, maar inmiddels zijn ze ruimschoots ingeburgerd. Ook mogen heeft een dergelijke ontwikkeling doorgemaakt, maar daar is de oude vorm moogt helemaal verdwenen.
In de volgende zinnen enkele voorbeelden van de dubbele opties:
- Je kunt dat boek vergelijken met de werken van Mulisch.
- Je kan dat boek vergelijken met de werken van Mulisch.
- Je zult wel moe zijn na zo’n lange dag.
- Je zal wel moe zijn na zo’n lange dag.
- Je wilt me vast vertellen waarom je zo boos bent op me.
- Je wil me vast vertellen waarom je zo boos bent op me.
Wat je hier vooral ziet, is dat de nieuw ontstane vormen aan het uitgroeien zijn tot vormen die je bij elke mogelijke vervoeging in het enkelvoud kunt gebruiken. Of je nu een zin hebt met ik, je of hij, deze vormen passen altijd. Wel zie je een onderscheid in wanneer je welke vorm zou mogen gebruiken. Over het algemeen geldt dat de nieuwere vormen vooral gebruikt worden in een informelere context en de spreektaal, terwijl in de schrijftaal de varianten kunt, wilt en zult nog steeds het best passen.
Aanbieding van De Schrijfdokter – Clickable e-book met eenvoudige uitleg over de 150 meest voorkomende taalproblemen in het Nederlands
Een situatie waarbij ook de nieuwe vormen worden geaccepteerd in de schrijftaal is wanneer je niet naar één persoon verwijst, maar meer in algemene zin wordt gebruikt, vergelijkbaar met men. Onze zuiderburen denken hier anders over. Daar wordt geen onderscheid gemaakt tussen informeel en formeel, maar echt tussen spreek- en schrijftaal.
Vind je dit lastig en heb je hier een vraag over? Stel ‘m aan De Schrijfdokter. Ook voor een offertekun je ons benaderen. De Schrijfdokter volgt altijd de regels en adviezen van het Genootschap Onze Taal in Den Haag.
