Gebruik jij deze woorden ook door elkaar? Velen doen dat wel, en waarschijnlijk zonder er erg in te hebben dat een verschil wel degelijk bestaat. Trema of umlaut – het verschil zit ‘m niet in de schrijfwijze van de puntjes. Die blijft hetzelfde. Het gaat om de plek van de klinker (in een woord) waar de puntjes op worden geplaatst.
Trema of umlaut – wat is het verschil?
Een trema kan worden gezien als een soort deelteken. Het is het begin van een nieuwe lettergreep. Dit trema wordt gebruikt als twee klinkers naast elkaar staan, maar niet als één klank mogen worden uitgesproken. Logischerwijs krijgt bijvoorbeeld het woord naast geen trema, maar het woord reünie weer wel omdat bij de letter ü de tweede lettergreep begint. Deze regel geldt overigens niet wanneer het samenstellingen betreft, bijvoorbeeld bij na-apen.
Als we een umlaut schrijven, willen we zeker weten dat de uitspraak van een klinker juist is. Het woord föhn is daar een correct voorbeeld van. Kent het Nederlands veel woorden met een umlaut? Ja en nee. Woorden die van oorsprong Nederlands zijn, hebben nimmer een umlaut. Die umlaut zien we alleen maar terug bij woorden uit het buitenland die inmiddels vernederlandst zijn. Vaak zijn dit soort woorden afkomstig uit het Turks (döner), Zweeds (rösti) of Duits (salonfähig).
Aanbieding van De Schrijfdokter – Clickable e-book met eenvoudige uitleg over de 150 meest voorkomende taalproblemen in het Nederlands
Uitzonderingen bij umlaut
Zijn er dan helemaal geen uitzonderingen? Natuurlijk wel, bijvoorbeeld bij de letter ü. Een woord als bühne is zo’n uitzondering. Het is een woord waarbij de umlaut eigenlijk overbodig is. Want wat zou in het Nederlands de uitspraak zijn van dat woord zónder die umlaut? Juist, exact hetzelfde. Dus de aanwezigheid van de umlaut is in dit geval niet noodzakelijk, maar moet wel worden geschreven.
Heb je nog meer vragen over een trema of umlaut? Vraag het De Schrijfdokter? Of heb je misschien een schrijf- of correctieopdracht en ben je benieuwd wat de kosten zijn. Gebruik dan ons offerteformulier. De Schrijfdokter volgt altijd de richtlijnen, adviezen en regels van het Genootschap Onze Taal in Den Haag.
